Klasik Yayınları başvuru kitapları serisinin ilk kitabı olarak İsmail Kara ve Sami Erdem`in proje danışmanlığı ve Mustafa Demiray`ın editörlüğünde M. Suat Mertoğlu`nun yayına hazırladığı Sırat-ı Mustakim Mecmuası`nın fihrist ve dizinini tarihe ve siyasete meraklı okurlarına sundu. Yayınevi yetkilileri çalışmayı sunarken "Sırat-ı Mustakim mecmuası kitabı ile Osmanlı son dönem entelektüel birikimini yansıtan devasa hazineyi günümüze taşımayı, geçmişle atılan köprüleri yeniden kurma yolunda bir adım olmayı hedefliyoruz. Bu çalışma mecmua yazılarının sadece künyeleri ile yetinmemesi, yazı içeriklerine getirdiği açıklamalar, makale, yazar, kavram, özel adlar, ayet ve hadis dizinlerinin yanı sıra dikkatlerden uzak kalmış mecmua kapaklarını değerlendirmesiyle yetkin bir başvuru kaynağı" açıklamasında bulundu.

Tekmil iki kısım

Eser iki ana kı­sım­dan oluş­mak­ta­dır. Der­gi­de­ki ya­zı­la­rı, yayımlanış ta­ri­hi­ne gö­re ter­tip edip, son­ra­ki atıf­la­ra esas teş­kil ede­cek tarz­da tek tek ra­kam­lan­dır­ılan “Açık­la­ma­lı Fih­rist” kıs­mın­da, dergide yer al­ma­yan ba­zı bil­gi­ler kö­şe­li pa­ran­tez için­de ik­mal edil­miş, baş­lı­ğı muh­te­va­sı hak­kın­da fi­kir ver­me­yen ya­zı­lar­la il­gi­li kı­sa bir özet ya­pıl­mış, ge­rek­li yer­ler­de ya­zar­lar ve ya­zı­lar hak­kın­da not­lar ve ar­ka plan bil­gi­le­ri ve­ril­miş ve il­gi­li sa­yı­nın ka­pak­la­rın­da yer alan bil­gi­le­re işa­ret edil­miş­tir.

Ça­lış­ma­nın ikin­ci kıs­mı ise çe­şit­li di­zin­ler­den oluş­mak­ta­dır. Bun­lar “Ma­ka­le Di­zi­ni”, bir ya­za­rın, mü­ter­ci­min ya da nâ­şi­rin ya­zı­la­rı­nı kro­no­lo­jik ola­rak ta­kip et­me­yi müm­kün kı­lan “Ya­zar, Mü­ter­cim ve Na­şir Di­zi­ni”, “Kav­ram Di­zi­ni” ve önem­li ki­tap, der­gi, ga­ze­te, şa­hıs ya da coğ­ra­fî ad­la­rın yer al­dı­ğı “Özel Ad­lar Di­zi­ni”dir. Ay­rı­ca mec­mua­da zik­re­di­len ayet ve ha­dis­ler için “Âyet Di­zi­ni” ve “Ha­dis Di­zi­ni” ha­zır­lan­mış olup Ha­dis Di­zi­ni Türk­çe ve Arap­ça ola­rak ay­rı ay­rı ter­tip edil­miş­tir.

Ça­lış­ma­ araş­tır­ma­cı­la­rın Sı­rat-ı Müs­ta­kim mec­mu­asın­dan da­ha iyi is­ti­fa­de et­me­le­ri­ni sağ­la­ya­cak un­sur­la­rı bün­ye­sin­de ta­şı­mak­ta, mec­mu­ay­la il­gi­li ek­sik ya da yan­lış bi­li­nen bir­çok hu­su­su ik­mal ve tas­hih et­mek­te­dir. Tabii yazının girişinde özetlediğimiz düşünce çerçevesinde katılamayacağımız noktalar da yok değil. Ama bu emek ürünü çalışmanın esasına ilişkin bir eleştiri değil. Derginin söylemini kavrama bağlamında ortaya çıkan bir durum.

Ayrıca fihristi hazırlayan M. Suat Mertoğlu’nun derginin 1912-1925 dö­ne­mi­ni kap­sa­yan Se­bi­lür­re­şad kıs­mı için de yü­rüt­mek­te ol­du­ğu­ ben­zer ça­lış­ma ta­mam­lan­dı­ğın­da, bu iki cil­din, Os­man­lı son dö­ne­mi­ne ve Cum­hu­ri­yet’in ilk yıl­la­rı­na yö­ne­lik dü­şün­ce ve si­ya­sî ta­rih araş­tır­ma­la­rı için bü­yük önem ta­şı­yan bu kül­li­yat­tan is­ti­fa­de nok­ta­sın­da fark­lı di­sip­lin­ler­de ya­pı­la­cak ça­lış­ma­lar için kap­sam­lı bir baş­vu­ru kay­na­ğı ha­li­ne ge­le­ce­ği dü­şü­nü­le­bi­lir.

M. Suat Mertoğlu: Çok boyutlu, çalışkan bir ilim yolcusu

M. Suat Mertoğlu 1966’da İstanbul’da doğdu. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdi (1989). Alman dilindeki akademik Kur’an çalışmaları üzerine hazırladığı yüksek lisans tezini 1992’de, “Osmanlı’da II. Meşrutiyet Sonrası Modern Tefsir Anlayışı (Sırat-ı Müstakim/Sebilürreşad Dergisi Örneği: 1908-1914)” başlıklı doktora tezini ise 2001’de tamamladı. Ayrıca Almanya’da şarkiyat ve tarih öğrenimi gördüğü Mainz Johannes Gutenberg Üniversitesi’nde hadis literatürü üzerine hazırladığı tezle yüksek lisans derecesi aldı (1999). Ahmed Muhiddin, Modern Türklükte Kültür Hareketi, (inceleme ve tercüme, Küre Yayınları, İstanbul 2001) adlı bir çalışmasının yanı sıra Dergâh, İstanbul Araştırmaları, Dîvân İlmî Araştırmalar, Tarih ve Toplum, Toplumsal Tarih ve Klasik’ten çıkan Hilafet Risâleleri’nde yayınlanmış tercüme ve araştırmaları bulunmaktadır. Halen Klasik için “Arap Gözüyle Osmanlı” ve “Hatıralarla Yakın Tarih” başlıklı dizilerin editörlüğünü yürütüyor.